เล่าสู่กันฟัง: วัดถนน

วัดถนน ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ฝั่งตะวันตก ใกล้กับสะพานจุฬามณี ต.โผงเผง อ.ป่าโมก จ.อ่างทอง เป็นวัดที่สร้างขึ้นในสมัยอยุธยา ประมาณ พ.ศ.๒๒๗๕ ในรัชสมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ได้รับวิสุงคามสีมาเมื่อปี พ.ศ.๒๒๘๐ และเมื่อครั้งเสียกรุงศรีอยุธยา พ.ศ.๒๓๑๐ วัดถนนเกือบจะเป็นวัดร้าง มีสามเณรดูแลอยู่รูปเดียว ราว พ.ศ.๒๓๕๘ ในรัชสมัยรัชกาลที่ ๒ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ชื่อวัดถนนได้ถูกกล่าวถึงในประวัติความเป็นมาของ ผู้แต่งมหาเวสสันดรชาดกกัณฑ์ ทานกัณฑ์ ว่า ”สำนวนวัดถนน” และตามคำบอกเล่าสืบต่อกันมาว่า พระอาจารย์ทองอยู่(ท่านวัดถนน) หรือหลวงพ่อทองอยู่ (ประมาณ พ.ศ.๒๓๐๐ – พ.ศ.๒๓๕๘) ท่านเป็นเจ้าอาวาสองค์แรกของวัดถนน พระอาจารย์ทองอยู่ เกิดประมาณ พ.ศ. ๒๓๐๐ ปลายแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ที่บ้านไผ่จำศีล เมืองวิเศษไชยชาญ (ปัจจุบันคือ อ.วิเศษไชยชาญ จ.อ่างทอง) เมื่ออายุประมาณ ๘ - ๙ ขวบได้ไปศึกษาเล่าเรียนในกรุงศรีอยุธยา แต่ไม่ทราบว่าอยู่วัดอะไร เมื่ออายุประมาณ ๑๐ - ๑๑ ปี ได้บรรพชาเป็นสามเณร ต่อมาเมื่อ พ.ศ. ๒๓๑๐ กรุงศรีอยุธยาแตก ประชาชนอพยพหนีภัยสงครามไปอยู่ตามชนบท สามเณรทองอยู่จึงจำเป็นต้องเดินทางกลับบ้านเกิด คือ บ้านไผ่จำศีล การเดินทางในครั้งนั้นต้องเดินทางผ่านวัดภูเขาทอง มาบ้านกุ่ม ผ่านบ้านบางชะนี ซึ่งติดกับ บ้านเลน ที่บ้านนี้มีวัดอยู่วัดหนึ่ง เรียกว่า “วัดถนน” สามเณรทองอยู่ได้พักที่วัดนี้ ในขณะนั้น มีเพียงสามเณรรูปเดียว เณรรูปนี้ได้ชวนสามเณรทองอยู่ให้อยู่ด้วยกัน แต่สามเณรทองอยู่บอกว่าขออุปสมบทเป็นพระภิกษุก่อน ต่อมาประมาณ พ.ศ.๒๓๒๑ – พ.ศ.๒๓๒๒ ในแผ่นดินสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ท่านได้อุปสมบทและมาอยู่วัดถนนแห่งนี้

วัดถนนมีศาสนวัตถุที่สำคัญคือ พระพุทธรำพึง และพระพุทธบาท

ลอยฟ้า พระพุทธรำพึงเป็นพระพุทธรูปปางรำพึง แกะสลักด้วยไม้ลงรักปิดทอง มีขนาดสูง ๔ ศอก เป็นพระประจำวันศุกร์ ซึ่งเป็นพุทธจริยาหลังตรัสรู้ทรงรำพึงถึงธรรมที่จะทรงแสดงแก่มหาชน สันนิษฐานว่าท่านลอยน้ำติดมากับแพซุงจากทางภาคเหนือ ในสมัยที่พระอาจารย์ทองอยู่เป็นเจ้าอาวาส ราว พ.ศ.๒๓๒๑ – พ.ศ.๒๓๕๘ สมัยกรุงธนบุรีต่อกรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น พระพุทธรำพึงนี้พุทธศาสนิกชนโดยเฉพาะในจังหวัดอ่างทอง พระนครศรีอยุธยา ลพบุรี ให้ความเคารพ ศรัทธากันเป็นจำนวนมาก หลายคนก็มาบนบานต่อหลวงพ่อพุทธรำพึง โดยการอธิษฐานตั้งไข่ก่อน ซึ่งเมื่อได้สมหวังก็มาแก้บน ที่นิยมกันคือ ละคร หัวหมู ไข่ พวงมาลัย เงินทอง และผ้าป่า

สำหรับพระพุทธบาทลอยฟ้า นั้นเป็นพระพุทธบาทจำลองแกะสลัก

ด้วยไม้ มีขนาดกว้าง ๓๐ นิ้ว ยาว ๗๐ นิ้ว ติดอยู่บนเพดานของศาลาการเปรียญ (ศาลาธนะพัฒน์) ซึ่งมีมาพร้อมกับการสร้างวัดและไม่ว่าจะมีการบูรณะปฏิสังขรณ์ศาลาเมื่อใด พระพุทธบาทนี้ก็ยังคงติดอยู่บน

เพดานจนถึงทุกวันนี้

นอกจากนี้ยังมีเตียงโบราณ เป็นเตียงไม้ ขนาดกว้าง ๑.๑๐ เมตร ยาว ๒.๓๐ เมตร สันนิษฐานว่าจะมีมาพร้อมกับพระอาจารย์ทองอยู่ ในสมัยที่ท่านจัดพิธีศพเจ้านายชั้นผู้ใหญ่ที่วัดถนน เดิมถูกทิ้งร้างไว้ในป่าท้ายวัด เพราะมีการบอกเล่าต่อๆ กันมาว่า เตียงนี้ถ้าใครไปนั่งหรือนอนจะเจ็บป่วยและเคยมีคนประสบมาแล้ว จนกระทั่งมีคนแนะนำให้ท่านเจ้าอาวาสวัดถนนบูรณะและนำมาตั้งไว้บนศาลาในฐานะที่เป็นของเก่าแก่ของวัด ที่มีมาแต่โบราณดังที่เห็นในปัจจุบัน