บางบาลบ้านเรา (๙) วัดนกกระจาบ

วัดนกกระจาบ ตั้งอยู่ที่ บ้านหัวสะพานมอญใต้ หมู่ที่ ๓ ตำบลวัดยม อำเภอบางบาล ริมคลองบางบาลฝั่งตะวันตก ใกล้กับวัดธรรมจักร อยู่ห่างจากที่ว่าการอำเภอบางบาล ประมาณ  ๒ กม.ไปตามทางหลวงชนบท อย.๔๐๓๖ จะมีทางแยกทางซ้ายมือ เลี้ยวซ้ายตรงไปข้ามสะพานคลองบางบาล ก็จะถึงวัด หรืออีกเส้นทางหนึ่งระยะทางประมาณ ๔ กม.คือไปตามทางหลวงชนบท อย.๔๐๔๗ ผ่านวัดไผ่ล้อม ก็จะถึงวัดนกกระจาบอยู่ทางขวามือ  วัดนกกระจาบ ไม่มีหลักฐานปรากฏว่าใครเป็นผู้สร้าง  ตามประวัติวัดสร้างราวปี พ.ศ.๒๒๙๔ และได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา พ.ศ.๒๒๙๙  อยู่ในรัชสมัยของพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศแห่งกรุงศรีอยุธยา  หลังจากเสียกรุงศรีอยุธยา พ.ศ.๒๓๑๐  วัดนกกระจาบคงจะถูกทิ้งร้างไป เมื่อสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชกอบกู้เอกราชคืนได้ ประชาชนก็กลับมาสู่ถิ่นฐานเดิม 

มีหลักฐานอยู่ว่า อุโบสถนั้น หลวงพรหม บ้านอยู่ในคลองบางหลวง กรุงเทพมหานคร เป็นผู้สร้างไว้ จากรูปร่างลักษณะเป็นศิลปะตามแบบพระราชนิยมในสมัยรัชกาลที่ ๓ (พ.ศ.๒๓๖๗ – พ.ศ.๒๓๙๔) คือเป็นพระอุโบสถรูปแบบทรงจีน ไม่มีเครื่องบน  หน้าบันประดับด้วยเครื่องกระเบื้องเคลือบ  ซุ้มประตูหน้าต่างตกแต่งเป็นลวดลายฝรั่ง พระอุโบสถหันหน้าออกสู่ลำคลอง  ต่อมาในราวปี พ.ศ.๒๔๖๑  ในรัชสมัยรัชกาลที่ ๖ หลวงฤทธิณรงค์รอน (เจ๊ก แสงมณี)  ผู้เป็นหลานมาสร้างศาลาท่าน้ำหน้าอุโบสถ ยังเห็นปรากฏกันอยู่ถึงทุกวันนี้ 

ปูชนียบุคคลสำคัญที่อยู่ในคำขวัญของอำเภอบางบาล คือ หลวงพ่อขัน  (พ.ศ.๒๔๑๕ – พ.ศ.๒๔๘๖) ท่านเป็นเถราจารย์สี่แผ่นดินแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ตั้งแต่รัชสมัยรัชกาลที่ ๕ จนถึง รัชกาลที่ ๘ ในสมัยที่หลวงพ่อพระอุปัชฌาย์ขัน อินฺทปัญญา ดำรงตำแหน่งเจ้าอาวาส ราว พ.ศ.๒๔๖๕ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเสร็จประพาสจุดหมายปลายทางที่จังหวัดนครสวรรค์ผ่านมาประทับแรมที่วัดนกกระจาบสองครั้ง ข้าหลวงคือ พระธรรมรามาธิบดี เจ้าเมืองพระนครศรีอยุธยาในสมัยนั้น ได้เกณฑ์กำนัน ผู้ใหญ่บ้าน ประชาชน นำไม้ไผ่มาปลูก สร้างพลับพลาที่ประทับรับเสด็จ ปัจจุบันคือสถานที่ตั้งโรงเรียนวัดนกกระจาบ (สิริสรณ์ประชาสรรค์)  ในการเสด็จประพาสครั้งนี้ พลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ องค์บิดาแห่งทหารเรือไทย ตามเสร็จด้วย กรมหลวงชุมพรฯ มีความเคารพในองค์หลวงพ่อขัน  เป็นอย่างมาก และต่อมาได้มีการก่อสร้างศาล พลเรือเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาภากรเกียรติวงศ์ กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ไว้เป็นอนุสรณ์สถาน เพื่อเป็นที่เคารพสักการะแก่ประชาชนโดยทั่วไป ณ บริเวณวัดนกกระจาบด้วย

*************